KonTumtourism

<p> Một lần về vùng đồng bào Giẻ Triêng thuộc xã Đak Kroong, huyện vùng sâu Đak Glei (tỉnh Kon Tum), bác sỹ Sô Lây Tăng đã đến thăm làng Đak Vớt. Thấy một gia đình quá nghèo, trong căn nhà sàn, ông già chủ nhà cởi trần, đóng khố giữa mùa đông rét mướt, vị Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum đã cởi ngay chiếc áo đang mặc đưa cho ông già nọ. Ông già nọ cảm kích vô cùng trước tình cảm ấy đã ôm chầm lấy Bí thư Tỉnh ủy Sô Lây Tăng mà khóc và ông cũng không cầm được nước mắt… Đó là một trong những chuyện cảm động về bác sỹ Sô Lây Tăng- người con của đại ngàn Tây Nguyên.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrEt4vQuJdBrXsNsNXFooAOIOuJkszNcvvM0LvjfcuAB-rOAyAJ3hM-TxIFgq3_CUvXOw5kwm1ss2TlA0TVX8NwAbhis1e2lg792yKKkcqGkWKyoPk43Y6veWoQtYTui4KNn9dcv-UmgVK/s512/so-lay-tang.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="341" data-original-width="512" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrEt4vQuJdBrXsNsNXFooAOIOuJkszNcvvM0LvjfcuAB-rOAyAJ3hM-TxIFgq3_CUvXOw5kwm1ss2TlA0TVX8NwAbhis1e2lg792yKKkcqGkWKyoPk43Y6veWoQtYTui4KNn9dcv-UmgVK/s320/so-lay-tang.jpg" width="320" /></a></div><h4 style="text-align: left;">Một thời trai trẻ xông pha</h4><p>Trong ký ức của Sô Lây Tăng, làng Nú Vai thuộc xã Đak Kroong, huyện Đak Glei (tỉnh Kon Tum) quê hương ông ngày ấy bị giặc đốt mất hai làng. Bà con chạy sang nước bạn Lào rồi trôi sông, trôi suối, kẻ mất, người còn. Khi tuổi lên tám, lúc cách mạng về làng Nú Vai, ông cùng cha mẹ về lại nơi chôn nhau cắt rốn. Sô Lây Tăng nhớ lại: Khi ấy cách mạng về làng, dân làng tưởng là giặc dữ nên chạy trốn. Ông bị ốm nên không chạy được. Bộ đội “Cụ Hồ” cho ông thuốc uống rồi khỏi bệnh. Từ ấy ông được giác ngộ cách mạng. Kể từ lúc này, Sô Lây Tăng là người đầu tiên trong làng cắt tóc (vì lúc bấy giờ người già, đứa trẻ, trai hay gái ai cũng để tóc dài và không bao giờ cắt).</p><p>“Sự nghiệp cách mạng” của ông được bắt đầu bằng vai trò giao liên. Những năm tháng ấy, cậu bé Sô Lây Tăng đóng khố, cởi trần, ngày đêm không quản hiểm nguy vượt núi cao, sông sâu mang những thông tin nóng hổi phục vụ cách mạng. Và trong một vài lần bị lộ công việc, ông phải chui vào bụi le, ngụp xuống suối để trốn kẻ địch. Lại những đêm rét mướt giữa núi rừng thâm u, bao gian nan, khó nhọc nhưng được bộ đội tin giao, không việc nào ông thất bại.</p><p>Chiến công thầm lặng của người chiến sỹ giao liên nhỏ tuổi đã góp phần không nhỏ vào chiến thắng Đak Pét. Năm 1954, Kon Tum được giải phóng, khi ấy ông vừa tròn 15 tuổi. Trong đoàn quân đi bộ từ làng Nú Vai quê hương đến Kon Tum dự lễ chiến thắng, ông cũng được góp mặt. Nhớ lại giây phút hào hùng ấy, ông không nhịn được cười. Chẳng là đi bộ đến ngày thứ năm (khi đã quăng được vài chục con rựa- PV) thì đoàn mới đến dốc Đầu Lâu (huyện Đak Hà, tỉnh Kon Tum bây giờ), ông không đi được nữa. Ban tổ chức cho xe đạp đi đón. Người của Ban tổ chức bế ông đặt vào gác-ba-ga để chở đi mà ông vẫn không ngồi được, ngã lên ngã xuống đến mấy lần.</p><p>Dự lễ chiến thắng ở Kon Tum là ngày mà Sô Lây Tăng không bao giờ quên, đúng là như trong giấc mơ nhưng đó lại là sự thật. Ông bảo: “Người ta bảo tôi cởi khố ra, đưa quần cho mặc để đi dự lễ mừng chiến thắng. Lúc đầu thấy khó chịu lắm vì nó cứ lỏng lẻo làm sao ấy, nhưng sau dần cũng quen”. Trên đường trở lại làng Nú Vai, đồng đội Phạm Nhớ (nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum) có hỏi ông: “Sô Lây Tăng, mày có muốn đi gặp Bok Hồ không”? Lúc ấy, ông cũng chẳng hiểu Bok Hồ là ai nhưng trong lòng chàng thiếu niên đã cháy lên một niềm tin mãnh liệt vào cách mạng, vào những người đã dìu dắt mình, dạy bảo mình nên ông đồng ý ngay. Và sự đổi đời bắt đầu từ đây.</p><p>Từ một cậu bé “đóng khố”, không biết chữ, được đưa ra sống giữa thủ đô Hà Nội, Sô Lây Tăng đã học một mạch 16 năm, từ lớp một đến đại học. Cầm tấm bằng bác sỹ y khoa, theo đoàn quân Nam tiến vào Ban dân y Khu 5, lòng ông như mở hội. Ngày đầu Nam tiến, ông không làm chuyên môn, chỉ đi phát rẫy, tăng gia sản xuất. Cấp trên bảo: “Thằng này cái gì cũng làm được, giỏi đấy”! Được chỉ huy khen ngợi, thế là ông lao đi chống sốt rét, dịch hạch, đào hố xí, vệ sinh thôn làng cho dân. Và ngay năm ấy, ông giật luôn danh hiệu “Chiến sỹ thi đua”, được bầu vào cấp ủy, phụ trách thanh niên trong đơn vị.</p><p>Như một định mệnh, năm 1974 ông trở về quê hương Kon Tum, được cử làm ủy viên Ban dân y tỉnh. Cùng với sự phấn đấu và quên mình trong công việc, năm 1976 ông giữ chức Phó trưởng ty Y tế; học trường Nguyễn Ái Quốc 2 năm về làm Trưởng ty. Sau đó lần lượt giữ các chức vụ: Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh, rồi Phó Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai- Kon Tum (cũ).</p><h3 style="text-align: left;">Giúp quê hương khởi sắc</h3><p>Tháng 12-1991, tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Kon Tum lần thứ X, bác sỹ Sô Lây Tăng- Chủ tịch tỉnh Gia Lai- Kon Tum (cũ) đã trở thành Bí thư Tỉnh ủy trong chặng đường đầu tái lập tỉnh đầy mới mẻ và cam go, với số phiếu tín nhiệm cao. Đại hội Đảng bộ tỉnh Kon Tum thành công, nhân dân trong tỉnh vui mừng hưởng ứng trong tâm trạng phấn khởi và tin tưởng vào sự lựa chọn của Đảng. Riêng với Sô Lây Tăng, trọng trách của ông với cương vị “thuyền trưởng” của một tỉnh vùng cực Bắc Tây Nguyên còn nghèo nhất, nhì cả nước làm ông bao phen trăn trở. Ông bảo: “Muốn có chủ trương đúng thì phải bám sát dân, phải đi cơ sở nhiều, lắng nghe dân nói, nghĩ cho sâu. Mọi chủ trương, nghị quyết phải bắt đầu từ cuộc sống”.</p><p>10 năm liên tục làm Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum, 15 năm là đại biểu Quốc hội, gần 8 năm tham gia Ban chấp hành Trung ương Đảng, Sô Lây Tăng- người con của núi rừng Tây Nguyên đã để lại cho lịch sử Đảng bộ tỉnh Kon Tum nhiều sự kiện- từ không đến có. Tuy Kon Tum chưa giàu mạnh nhưng nghèo đói đã và đang được đẩy lùi, cuộc sống mới đang dần lan tỏa đến mọi nhà. Công sức “khai sơn phá thạch ấy” thuộc về tập thể Đảng bộ tỉnh, nhưng đóng góp của ông thật không nhỏ.</p><p>Giai thoại về ông thì nhiều nhưng lúc đương chức có chuyện như thế này: Hễ có thời gian là Bí thư Tỉnh ủy Sô Lây Tăng lại “nhảy” đi cơ sở, tìm về với đồng bào dân tộc thiểu số ở các buôn gần làng xa. Ông bảo: “Dân được gặp lãnh đạo cao nhất tỉnh là mừng lắm. Bà con nói cho mình nghe hết, chuyện cơm áo, gạo tiền, chuyện chính sách, sinh hoạt ở quê. Tuy chưa thỏa mãn hết được các vấn đề cho dân nhưng mà đã làm được khoảng 80% rồi, thế cũng là mừng. Nhưng mình vẫn còn nợ dân nhiều lắm…”. Một lần về xã Đak Kroong (huyện Đak Glei), Sô Lây Tăng đến làng Đak Vớt, thấy một gia đình nghèo quá, người đàn ông chủ nhà cởi trần, đóng khố, ông đã cởi ngay chiếc áo đang mặc đưa cho ông già nọ. Về đến xã Tân Cảnh (huyện Đak Tô), ông phải mượn quần áo của cán bộ xã mặc để tiếp tục chuyến công tác.</p><p>Đi cơ sở vận động bà con cách làm ăn mới, ông phải làm mẫu cho dân. Hình ảnh Bí thư Tỉnh ủy Sô Lây Tăng dân dã chung vui thâu đêm bên những ché rượu cần và cùng ngủ tại nhà rông với dân trong những buôn làng vùng sâu, vùng xa cho thấy ông sát dân đến mức nào. Sô Lây Tăng bảo: “Phải như thế dân mới tin, mới nghe mình, phải sống chết với dân, mất dân là mất tất cả”. Không chỉ thế, khi đi cơ sở, lúc nào ông cũng mang theo túi thuốc cấp cứu di động, sẵn sàng chữa bệnh cho dân. Chẳng thế mà đã có nhiều chuyện kể ông đi đỡ đẻ, “mẹ tròn con vuông” là việc bình thường.</p><p>Kể cả khi còn đương chức Bí thư Tỉnh ủy và bây giờ đã nghỉ hưu, nhà ông ở đường Phan Đình Phùng, TP .Kon Tum lúc nào cũng đông khách, nhất là người dân. Bà con ở huyện lên tỉnh ghé vào chơi, ngủ lại, ăn cơm. Tuy nhà rộng, có nhiều giường nhưng khi đông vẫn phải trải chiếu ngủ la liệt ở dưới sàn nhà. Bệnh nhân điều trị ở Bệnh viện đa khoa tỉnh thì người thân phục vụ bệnh nhân nấu nướng, ăn ngủ tại nhà ông. Được cái, bà xã của ông cũng một lòng như ông, hết lòng vì người dân.</p><h4 style="text-align: left;">Và chuyện đời thường</h4><p>Khi còn ở giảng đường đại học, sinh viên trẻ Sô Lây Tăng đã có một mối tình nồng thắm với cô gái Lâm Thị Thoan, quê ở vùng lúa Thái Bình. Sô Lây Tăng ra điều kiện: “Đã yêu nhau là Thoan phải vào Nam cùng anh đấy”. Thoan đồng ý. Ngày ra trường, họ đã cưới nhau và cô gái “quê hương 5 tấn” đã cùng với chàng trai Tây Nguyên hòa vào cùng đoàn quân Nam tiến. Đến vùng Bắc Tây Nguyên, cơn sốt rét ác tính đã cướp đi người vợ trẻ của ông. Biến đau thương thành nghị lực của người cộng sản, bác sỹ Sô Lây Tăng lại bước tiếp cuộc trường chinh trong rừng sâu, núi cao, đèo dốc, trong lòng khát khao sẽ trở về buôn làng khi chiến thắng giặc thù. </p><p>Năm 1974, ông theo đoàn công tác về huyện Đak Glei tuyển quân. Trưởng đoàn Phan Vững bảo ban: “Anh Tăng xa làng đã lâu, nay cho về thăm gia đình kết hợp tuyển quân luôn”. Được lời như cởi tấm lòng, ngày về thăm quê, dân làng công kênh Sô Lây Tăng như đứa con ưu tú nhất của làng, bởi cậu bé Tăng ngày xưa đóng khố, chăn trâu, nửa chữ bẻ đôi không biết ngày nay đã là một bác sỹ, Phó ban dân y tỉnh, to lắm chứ! Sô Lây Tăng vừa họp làng rồi giao chỉ tiêu lấy quân.</p><p>Cũng chính dịp này, ông được người thân mai mối để rồi ông với cô gái làng Y Sỏi kết nghĩa trăm năm. Ngày vui, bên gái và bên trai mỗi nhà góp 5 ghè rượu cần, 2 con heo, tiệc vui kéo dài trong 3 ngày liền. Bén duyên vợ chồng trong vòng một tuần lễ, ông chia tay vợ về lại tỉnh công tác. Ngày tháng trôi qua, vợ chồng ông sinh hạ được 3 người con, cô con gái lớn Sô Lây Mai hiện đang công tác tại Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Kon Tum; con trai Sô Lây Ngai là sĩ quan quân đội,  trai út là cán bộ Công an tỉnh Kon Tum.  </p><p>Bà Y Sỏi- vợ bác sỹ Sô Lây Tăng khoe với chúng tôi vào dịp đầu xuân mới Canh Dần: “Từ hồi lấy nhau đến giờ, vợ chồng chẳng bao giờ to tiếng. Bây giờ già rồi nhưng vẫn chăm nhau như lúc tuổi xuân ấy. Ông nhà tôi được cái dễ tính, chẳng bao giờ cằn nhằn với vợ con. Ăn uống cũng đơn giản lắm, có gì ăn nấy, chẳng bao giờ đòi hỏi, cứ mì gói với rau sống là ông ấy ăn đến no”. Chỉ có vợ chồng già trong căn nhà, nhiều lúc bà theo con gái lên rẫy làm cỏ cà phê nhưng vẫn lo cho ông ở nhà không có người đi chợ. Bà tâm sự: “Hồi còn làm việc, ông đi họp Quốc hội cả tháng chẳng sao, bây giờ xa nhau một ngày là đã nhớ”. Bà Y Sỏi còn tiết lộ, bây giờ tuy đã nghỉ hưu nhưng ông Sô Lây Tăng vẫn còn là Ủy viên Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam.</p><p>Tạm biệt gia đình bác sỹ Sô Lây Tăng, mùa xuân cũng đang gõ cửa nhà ông. Nhánh lan rừng treo trong căn phòng khách nhà ông đã hé nở. Cánh hoa trắng muốt như chính tấm lòng người bác sỹ già vậy. Sô Lây Tăng- ông đã sống với các buôn làng đồng bào dân tộc thiểu số Tây Nguyên như một tình yêu không bao giờ ngừng chảy, vẫn sáng trong như suối nước đầu nguồn, vẫn son sắt, thủy chung một mối tình Dân - Đảng.</p><p style="text-align: right;">Đức Trung</p>