Nâng áo như nâng trứng mỏng
Nghe tin làng Đăk Ôn còn gìn giữ quần áo bằng vỏ cây chúng tôi quyết tâm vượt hơn trăm cây số đến tận nơi để mục sở thị những bộ y phục những tưởng chỉ có trong truyện cổ tích. Tìm đến nhà thôn trưởng A Mâm (nơi cất giữ những bộ y phục quý giá), thấy có người lạ vào nhà, ông Mâm dò hỏi: “Cô chú đi mua Kong Kơ Pong hả? Cô chú về đi, làng mình không bán đâu”.Đến các ngày lễ lớn người dân làng Đăk Ôn mới được mặc Kong Kơ Pong |
Có nguy cơ mai một
Theo những người già trong làng Đăk Ôn, ngày xưa để làm được một chiếc áo bằng vỏ cây, các thiếu nữ trong làng phải vào tận những cánh rừng già nguyên sinh để tìm cây L’oongKaPoong (một loại cây giống cây mít rừng) có bán kính tầm 20x25cm. Tìm được cây rồi họ đem về, đập dập lớp vỏ bên ngoài, lột lấy lớp vỏ phía trong rồi đem phơi khô. Tiếp tục lấy những lớp vỏ khô cho vào nước sôi, nấu lên, đập lại một lần nữa mới tách thành sợi để đan, dệt ra áo quần. Tìm cây L’oongKaPoong để làm “vải” đã khó, tìm cây PaSănLaPần để làm chỉ khâu lại càng khó hơn vì loại cây này ít, lại mọc rải rác trong những cánh rừng già. Lấy cây về phải cặm cụi chẻ nhỏ ra, tách thành sợi dài rồi bỏ vào cây lồ ô đem nướng trên bếp, nướng càng lâu thì sợi chỉ càng bền. Được biết phải dùng đến 5 cây L’oongKaPoong và 1cây PaSănLaPần mới làm được một bộ đồ có chiều dài từ 1,2-1,5 mét.Thông thường áo được may theo kiểu dáng cổ tròn, không có tay, toàn bộ chiếc áo chỉ có hai đường khâu kín đáo ở hai bên nách, mặt trong rất láng vì được mài nhẵn còn mặt ngoài sần sùi hơn. Tiếp chuyện chúng tôi, ông A Đàng (70 tuổi) lo lắng: “Ngày xưa mẹ mình hay làm áo vỏ cây nên mình hiểu rất rõ các công đoạn nhưng khi làm thử lại không được, khó lắm. Ở cái làng này bây giờ không có ai biết làm đâu, nếu 9 cái áo này mà mất là coi như hết thôi”. Vì không còn ai làm được áo vỏ cây, hơn nữa sợ 9 chiếc áo bị hư hỏng nên phải đến những ngày lễ lớn như Tết Nguyên đán, lễ hội đâm trâu, các thành viên trong đội cồng chiêng của làng mới được vinh dự khoác những chiếc áo quý giá của dân tộc. Chỉ cho chúng tôi những tấm hình đội cồng chiêng mặc Kong Kơ Pong đi thi, ông A Sen, trưởng ban Mặt trận làng Đăk Ôn phấn khởi: “Nhờ những bộ đồ này mà chúng tôi được đi thi cồng chiêng ở huyện, có lần còn được đi xuống Đăk Tô để tham dự, mà từ lúc mặc những bộ đồ này lần nào làng mình cũng “rinh” giải về hết. Mới đây đồn Biên Phòng 673 có mượn bộ áo để đi hội thảo dưới Gia Lai. Vậy là áo Kong Kơ Pong được nhiều người ngoài Tỉnh biết đến rồi. Chúng mình sẽ cố gắng gìn giữ để báu vật của dân tộc còn mãi và được nhiều người biết đến”.
HOÀI TIẾN
No comments :